W razie wystąpienia określonych warunków określonych w kodeksie karnym wykonawczym, sąd ma możliwość odroczenia kary pozbawienia wolności. W jakich przypadkach sąd może a w jakich musi zastosować odroczenie w wykonywaniu kary? Czy sąd może odwołać pozwolenie na odroczenie i przerwę w wykonywaniu kary?
Aby odroczyć karę pozbawienia wolności konieczne jest złożenie do sądu odpowiednio umotywowanego wniosku, spełniającego ustawowe warunki. Należy pamiętać, że wniosek o odroczenie wykonywania kary należy złożyć do sądu, który wydał wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności przed rozpoczęciem wykonywania kary.
Obligatoryjne odroczenie wykonania kary
Sąd ma obowiązek udzielić odroczenia w wykonywaniu kary w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary. Odroczenie trwa do momentu ustania przeszkody w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.
Fakultatywne odroczenie kary
Sąd może wyrazić zgodę na odroczenie w wykonywaniu kary na okres do roku jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. W stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
Sąd może również odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku, jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów.
Odroczenia nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, recydywistów, skazanych którzy z popełnienia przestępstwa uczynili sobie stałe źródło dochodu lub popełnili przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym. Odroczenia nie udziela się również skazanym za przestępstwa popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych (gwałt, pedofilia, kazirodztwo).
Przerwa w odbywaniu kary
Przerwa w odbywaniu kary może zostać udzielona z tych samych względów do odroczenie wykonywania kary, obligatoryjnie, w przypadku ciężkiej choroby psychicznej lub ciężkiej choroby, która uniemożliwia wykonanie kary oraz fakultatywnie jeżeli przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste.
Odpowiednio umotywowany wniosek o przerwę w odbywaniu kary należy złożyć do sądu penitencjarnego lub, jeżeli jest to wniosek o kolejną przerwę, należy go złożyć do sądu, który udzielił zgody na pierwszą przerwę.
Wniosek o udzielenie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności może złożyć również dyrektor zakładu karnego.
Przerwa trwa do czasu aż ustanie przeszkoda uniemożliwiająca odbywanie kary przez osadzonego.
Odwołanie odroczenia i przerwy w wykonywaniu kary
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności sąd może odwołać w razie ustania przyczyny, dla której zostało udzielone, lub w wypadku, gdy skazany nie korzysta z odroczenia w celu, w jakim zostało udzielone, albo rażąco narusza porządek prawny. Postanowienie o odwołaniu przerwy wydaje sąd penitencjarny, który jej udzielił.
Właściwy sąd odwołuje odroczenie lub przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, chyba że przemawiają przeciwko temu szczególne względy.
Jeżeli w czasie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności skazany został tymczasowo aresztowany, kara pozbawienia wolności, której odbywanie zostało przerwane, podlega wykonaniu z mocy prawa.