Groźba karalna jest przestępstwem, które polega na grożeniu innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby jej najbliższej. Aby sąd potraktował użyte słowa jako groźbę konieczne jest spełnienie pewnych określonych warunków.
Zgodnie z zapisami kodeksu karnego „Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”
Groźby karalne najczęściej formułowane są w wypowiedzi słownej (bezpośrednio lub w rozmowie telefonicznej) lub pisemnie (listy lub maile z pogróżkami). Groźby karalne są określone jako przestępstwo przeciwko wolności, a zatem może to być umyślne grożenie np. pozbawieniem życia lub pobiciem.
Postępowanie związane z możliwością popełnienia groźby karalnej wszczynane jest wyłącznie na wniosek osoby pokrzywdzonej.
Wystarczającą przesłanką do możliwości złożenia zawiadomienia przez pokrzywdzonego jest jego uzasadnione poczucie, że groźba mogłaby zostać spełniona.
Niebezpieczeństwo realizacji groźby nie musi obiektywnie istnieć, obiektywna musi być tylko groźba (wyrok SN z 9 grudnia 2002 r.). Nie jest też konieczne, aby grożący miał w rzeczywistości zamiar zrealizowania groźby, wystarczy, że treść groźby zostanie przekazana zagrożonemu. Jest to bowiem przestępstwo przeciwko wolności (postanowienie SN z dnia 16 lutego 2010 r.).
Przykładowe przesłanki do uzasadnionej obawy dotyczącej możliwości spełnienia groźby:
– Kryminalna przeszłość grożącego
– Długotrwały konflikt między stronami
– Agresywne zachowanie grożącego pod wpływem alkoholu lub podczas interwencji funkcjonariuszy policji
– Grożenie w miejscu zamieszkania pokrzywdzonego
– Przewaga fizyczna grożącego
Groźba bezprawna a groźba karalna
Groźbą bezprawną jest zarówno groźba, o której mowa w art. 190 groźba karalna, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jak również rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej
Nie stanowi groźby zapowiedź spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jeżeli ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem lub zachowaniem zagrożonym administracyjną karą pieniężną.
