W jednostkach penitencjarnych takich jak areszt śledczy i zakład karny obowiązuje klasyfikacja osób osadzonych.
Klasyfikacja osób osadzonych (skazanych w zakładach karnych i oczekujących na wyrok w aresztach śledczych) jest stosowana dla bezpieczeństwa więźniów i utrzymania porządku panującego w jednostkach. Dzięki klasyfikacji więźniowie są kierowani do odpowiednich zakładów konkretnego typu, grupy oraz celi. Zapobiega to umieszczaniu np. recydywistów, skazanych za zabójstwo razem z osadzonymi odsiadującymi karę za poruszanie się samochodem bez prawa jazdy.
Klasyfikacji skazanych dokonuje się mając na względzie w szczególności (Art. 82. §2 KKW):
1) płeć,
2) wiek,
3) uprzednie odbywanie kary pozbawienia wolności,
4) umyślność lub nieumyślność czynu,
5) czas pozostałej do odbycia kary pozbawienia wolności,
6) stan zdrowia fizycznego i psychicznego, w tym stopień uzależnienia od alkoholu, środków odurzających lub psychotropowych,
7) stopień demoralizacji i zagrożenia społecznego,
8) rodzaj popełnionego przestępstwa.
Podstawą klasyfikacji są badania osobopoznawcze.
Organy, które mogą przydzielić skazanego do konkretnej grupy są: sąd oraz komisja penitencjarna.
Grupy i podgrupy klasyfikacyjne
Rodzaje zakładów karnych oznacza się literami:
- M – dla młodocianych
- P – dla odbywających karę po raz pierwszy
- R – dla recydywistów penitencjarnych
- W – dla odbywających karę aresztu wojskowego
Typy zakładów karnych oznacza się cyframi
- 1 – typu zamkniętego
- 2 – typu półotwartego
- 3 – typu otwartego
System wykonania kary oznacza się literami
- p – programowanego oddziaływania
- t – terapeutyczny
- z – zwykły
- u – skazany, który został przypisany do innego systemu niż powinien (w przypadku spełnienia szczególnych okoliczności – § 52 ust. 2)
_______________________
1. Art. 82. Kodeks Karny Wykonawczy
2. Art. 74. Kodeks Karny Wykonawczy
